Juffrouw Woodhouse, Jane Fairfax en Harriet

Aanspreekvormen in Jane Austens Emma

Saskia van der Lingen

Artikel

  • Filter 14 (2007) nr. 3, p. 91-94
  • Emma. Vertaald door Annelies Roeleveld en Magret Stevens. Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2004. (Salamander klassiek; oorspronkelijke uitgave 1996.)
  • Emma. Vertaald door Akkie de Jong. Groningen: Boekwerk, 1999. (Oorspronkelijk uitgave 1996.)
  • Emma. Vertaald door dr. J.A. Schröeder. Amsterdam: Veen, 2005. (Oorspronkelijke uitgave 1949.)
Emma

Austen is een moderne auteur in de manier waarop zij haar personages karakteriseert aan de hand van hun gedragingen en de manier waarop ze met elkaar omgaan en converseren. Kenmerkend voor de verhoudingen tussen de personages is de manier waarop zij elkaar aanspreken en elkaar tegenover derden aanduiden. In Emma worden overtredingen van de conventies op dit punt zelfs herhaaldelijk expliciet aan de orde gesteld. De  aanspreekvormen in Emma plaatsen vertalers daarom voor een lastige puzzel. Niet alleen moeten zij, zoals in elke vertaling uit het Engels, voor ‘you’ kiezen tussen vousvoyeren en tutoyeren, maar ook in de manier waarop ze de personages aanduiden moeten zij een consequente keuze maken   tussen historiseren en moderniseren, exotiseren en naturaliseren, die bovendien aansluit bij de keuze die voor de vertaling als geheel is gemaakt.